Tuesday, January 20, 2009

Your irony is delicious

Номингийн өчигдөр өгүүлсэн, за бараг домог ч гэхээр жижиг яриагаар энэ бичлэгээ эхэлъе! Нилээд эрт цагт юм байх, олны анхаарал татсан сайхан урт гэзэгтэй хүүхэн байж. Амьдрал нь тун ядуу ч сайхан сэтгэлтэй бүсгүй гэнэ. Нэгэн өгөөмөр сэтгэлтэй залууд сэтгэлээ өгчээ. Залуу ч мөн ядуу нэгэн, ааваасаа уламжлан ирсэн, өвөртөө хармаалчихдаг, эртний сайн цагаас өөр өмчгүй байж. Цагтаа ч оосоргүй мань эр ч сайханг бүсгүйдээ сэтгэл алдсан байжээ.

Нэгэн баяраар мань хоёр хэн хэндээ мэдэгдэлгүй сюрприз барихаар шийдэж бэлэг авах гээд бүсгүй нь үсээ тайруулж зараад найзынхаа эрдэнэ болсон цаганд нь оосор худалдаж авчээ. Харин залуу мөнгө байхгүйгээс өөрийн цагаа худалдаад бүсгүйдээ үсний сайхан хавчаар авчээ. Хэн хэн нь өөрт байгаа хамаг үнэт зүйлээ зарцуулж бэлэг авсан ч уулзах үед бэлгүүд эзэддээ хэрэггүй болсон байлаа.

Эндээс irony гэж үүссэн хэмээн охин минь тайлбарласан юм.

* * *

Баатар ахын блогоос “Англи хэлийг орчинд нь сурах нэгэн арга” нийтлэлийг нь уншиж байгаад нээрээ тийм инээдтэй, сургамжтай нөхцөлд сурсан үг, хэллэг олон шүү, өөрт тохиосон хөгжилтэй явдлаас бичих юм байна хэмээн бодсон билээ. Дээр гарчигт байгаа өгүүлбэрийг өдгөө бид гэртээ инээд хөөр болгон хэрэглэдэгийг блогоороо тайлбарламой.

Энд байгаа irony гээч нь яг юу гэж орчуулагдах вэ гэсэн бодол үүсч амарчилж, бэлэнчлээд Номингоос тусламж эрээд өмнө өгүүлсэнийг дуулсан юм. Үнэндээ амарчлах ч бас биш охиноо монголоор тайлбарлан яриулж эх хэлийг нь сануулан давтуулах, за мэдэхгүй бол цугтаа толь бичиг эргүүлэх хэмээн бодсон хэрэг.

* * *

Зуны нэгэн халуун баасан гаригт бид гэр бүлээрээ хүүхдийн парк орж тоглохоод гарлаа. Аав шинэ фудболка гаргаж өмссөн нь гэргийнх нь Канадаас авчирч өгсөн бэлэг байлаа. Өвөртөө томоос том улаан навч бүхий Canada гэсэн бичлэгтэй цагаан эд. Зүгээр л ямар нэг айхтар тодорхой шалгаангүйгээр нэг талаас шинэ хувцасаар гангарчих, нөгөө талаас бэлэг таалагдсан, баярлалаа гэж илэрхийлчих, дээр нь нэмээд хүн бүр шиг улаан, цэнхэр хувцас өмсөхгүй гэсэн хэрэг. Энэ бол өнгөрсөн оны долоон сарын дөрвөн буюу Их Британаас АНУ салан тусгаарлаж, улс тунхагласан баярыг тэмдэглэдэг өдөр байсан бөгөөд гарчигт буй өгүүлбэрийг Six Flags паркийн машины зогсоолын залуу маньд хэлсэн юм.

- Та хаанаас ирсэн бэ? (хаа ч асууж л байдаг ээлжид асуулт л даа, төлбөр бодоод өөрөөсөн гараар жолоо атгаж нөгөөхөөрөө түрийвчээ ухах мань гүйцэд дуулсангүй юу лавлачих санаатай)
- Өө уучлаарай, та юу хэлсэн бэ?
- Уучлаарай, Та Канадаас ирээ юу?
- Өө үгүй, үгүй.
- Та Канад ти-шорт өмссөн болохоор тэгэж санаад.
- Зүгээр л өмсчихсөн ш дээ.
- Америкийн тусгаар тогтнолын өдрөөр үү? Your irony is delicious.

Ийм л яриа болсон юм. Эрэгцүүлэн бодох нь ээ, АНУ-г тусгаар тогтноход нь Их Британийг дагаж үлдсэн өрсөлдөгч улсыг нь бүр тусгаар тогтнолын өдрөөр нь сурталчилсан хэрэг болсон байлаа. Тодруулж хэлбэл тусгаар тогтнолыг нь эвтэйхэн эсэргүүцчихсэн мэт. Энэ л өдөр ямар олон хүний харц мань дээр тусаж байсан гээч ... Ууртай, хилэгнэсэн биш ч гэлээ жирийн үеийнх шиг инээсэн баясгалантай төрх байгаагүй ээ. Арав гаран жилд бас санаанд ороогүй, бодож үзээгүй, соёл, сэтгэлгээний ялгааг олж хараагүй асуудал юм даа.

Хийсэн ажлын үр дүн нь санаанд ороогүй, хэрэггүй, хүсэж байснаар эсрэг үр дүнтэй болох явдал нь irony үгийн нэг утга юм гэдгийг цөмөөрөө ийнхүү мэдэж авлаа.

Friday, January 16, 2009

Даяарчлалын тухай миний ойлголт

Даяарчлал, глобалчлал гэж бид ярьсаар нэлээд удаж байна. Microsoft даяарчлалын бэлэг тэмдэг болсон гэдэг утгаараа Америкаас өөр улс орнуудад өрсөлдөгч бусад бизнесүүдтэй харицуулахад илүү ихээр эсэргүүцэлтэй тулгардаг байх хэмээн хаа хол, эх орондоо буй Дөлөөтэй өчигдөр чатлаж байхдаа бичсэн юм. Ингээд өнөө өглөө ажилдаа явж байхаас аваад энэ даяарчлалын талаар бодогдоод блогынхоо тоос гөвөхөөр суув.

Солонгосын уулнаас олдворлосон төмрийн хүдэр, Малайзын ойгоос гаргасан резинээр Япон, Америкт үйлдвэрлэсэн эд ангиудтай, Америкт загварыг зохиож, Японд угсарсан машинаа асаагаад бодлоо доо. Мизури мужийн Колумбиа хотод байдаг, Британы олон улсын компанийн эзэмшил BP Service колонкоос бензин авч урд орой банкаа дүүргэсэн байх юм. Өмнөх долоо хоногтой харьцуулбал нэг галлон нь 10 цэнтээр үнэ нь нэмэгдсэн уг бензинийг Африкийн аль нэг эргээс Франц компани олзворлосон нефтээр хийж Грек эзэмшилтэй усан тээврээр Америкт зөөж авчирсан байдаг.

Ингээд Япон фирмийн Малайзад үйлдвэрлэсэн радиогоо асаатал Швед композитор ая хийж, Англид дуулж, Франц хөгжмийн компанитай гэрээ хийн бичүүлж Америкт маркетинг хийсэн, сүүлийн үед их популяр болоод буй хип хоп ая явж байна. Колумбид ургууран Перугийн шоколадаар амталж дээр үеийн Итали жороор эндэхийн орон нутгийн Lakota кофешопийн эзэн Ирланд гаралтай эрийн хуурсан кофег Голланд технологи лицензээр Хятадад үйлдвэрлэсэн Philips буцалгагчаар чанасаныг, өнгөрсөн сард Чикагогийн Assi Plaza Market-с Солонгос гаралтай цагаачаар тайлбарлуулан Филиппин гаралтай кассчинаар бичүүлж авсан Япон аяганаас ориг Монгол хоолойгоор ганц нэг балган давхина.

Итали инженерийн зохион бүтээсэн дизайнаар Тайванд үйлдвэрлэсэн эд ангийг Солонгос дизайнаар Мексикт угсарсан Samsung гар утсанд Монгол ая дуулдана. Америкт өөрсдийн суурь сүлжээтэй хэдий ч Америкийн номер нэг AT&T сүлжээг үе үе ашигладаг Германы холбооны компани T-Mobile үйлчилгээг авсан охидууд маань сургуулийнхаа автобуснаас залгаж байгаа нь энэ. Гэрийн түлхүүрээ мартсан гэнэ. Франц технологиор Хятадад үйлдвэрлэсэн цоожны түлхүүрээс бөхийг нь бодож Японд дахин боловсруулсан төмрөөр (магадгүй Монголын Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрээр дамжсан ч юм билүү!) хувилуулж өгсөн эд л дээ. Өндөр хөгжилтэй улс орон Америк, Англи, Германаас аваад хөгжиж буй Монгол, Кени, арай дөмөгхөн Орос, Хятад, Солонгос, Хорват гээд олон үндэстний багш нарын оюуны хөдөлмөрөөр сургалт хичээл явуулдаг Мизурийн их сургуулийн лого тэмдэгээр оосор хийсэн гэж байгаа.

Канадын иргэн, Америкт амьдардаг Ерөнхийлөгчтэй ажлынхаа өрөөндөө орж ирээд Америкт төв оффистой, Хятад эзэнтэй Lenovo компанийн бүтээгдхүүн ThinkCentre компьютерийн ард суугаад имэйлээ шалгаж эхлэв. Урд орой нь Америк мэргэжилтнүүдийн хамтаар Монгол эрийн бүтээлцсэн програмыг мань хэдийг зүүдээ манаж байхад буюу бидний цагаар шөнөжингөө, Энэтхэгийн тооллоор өдөржин сууж шалган элдэв алдаа эндэгдэлийг тестлээд сайжруулан өөрчлөх санал бичсэн захиа эхлээд нээлээ. Бас нэг имэйл байна, асууж тодруулах зүйл байгаа гэнэ. Америкийн баруун эргийн Сан Диего хотын утасны дугаарт залгах хэрэгтэй болжээ. Залгамагц “Жааг, Колумбиад сайхан өглөө болж байна уу?” гээд танил дуугаар мэндчилж буйг баруун эргээс биш Бангалор хотоос утас авч байна гэдгийг би сайн мэднэ. Босс чинь имэйл бичсэн байна гэхээр өөдөөс мань эр Женев руу төв оффист дуудагдсан. Унтахаас нь өмнө утсыг чинь дамжуулаад холбочих уу хэмээв. Босс өөдөөс олон улсын оффисуудын мэдээлэл солилцох нууцлалд өөрчлөлт орсон, Америк оффис ганцаараа үлдчихлээ. Нууцлалын код амжилттай дамжиж автоматаар солигдсон, зүгээр ажиллах ёстой ч зайлшгүй гар ажиллагаа орох шаардлага гарсан, цагийн зөрүүнээс болоод хүлээгдлээ. Одоо энд шөнө болж байна, маргааш өглөө би хэрэгтэй файлууд татаж авч чадахгүй болж магад тул Швед руу яаралтай яриад наанаа гараараа тохиргоо хий гэв. Ингээд дараагийн хүнд утас дамжлаа, сайхан хонгор дуу дуулдана, шар үстэй л байх даа гэж бодогдох. Асуудлаа тайлбарлатал хэсэг үзэж байгаад энд биш Лондонд өөрчлөлт хийх хэрэгтэй юм байна, надад тэндэхийн төхөөрөмжид хандах эрх байхгүй. Мессэж үлдээсэн, удахгүй шөнийн жижүүр нь залгах байх гэнэ. За энэ олон утсан ярианд анхны дарсан 9 цифрийг эс тооцвол өөр дахин залгах хэрэг надад гараагүй, бүгд л нэгнээсээ нөгөө рүү автоматаар урсчихсан хэрэг. Дээр нь олон улсын, алсын дуудлагын гэх үнэ гарахгүй коркорацийн интернэт дотуур утсан системээр урсаад буй нь энэ.

Лондонгоос утас хүлээх зуур Аргамагийн интернэт утсаар (энэ нь дээрхтэй холбоогүй, тусдаа эд л дээ) Монгол холбогдоод гэрээдээ залгаж ээжийнхээ мэндийг мэдэж амжлаа. Хүлээсэн залгалт ч ирлээ дундуураа гурван цэгээр ялгагдах 12 оронтой тоо хэлсэнийг энд нэг төхөөрөмжид оруулж засаад бүх асуудал жин тан. Ингээд блогоо нээгээд энэхүү нийтлэлээ бичиж ажилдаа оров.

Миний даяарчлалын ойлголт, амьдралын бодит жаахан жишээ нэг иймэрхүү. Та бүхнийх ямар байна хуваалцаарай, блогчид, блог уншигчид аа.

Энд дээхэн суусан International Business - 528 хичээлийн сурах бичиг, тус хичээлд бичсэн цааснаасаа санаа, баримт авч хэрэглэв.