Бинг Нөрсэри сургууль

Америкийн зүүн эрэгт амжилттай ажиллаж байгаад баруун эрэгт нүүж очоод дэлхийн хамгийн нөлөө бүхий бүсгүйчүүдийн танилын хүрээний Аллэй то валлэй (нарийн зөрөг замаас хөндийд хэмээн орчуулагдах) байгууллага үүсгэн тэргүүлсээр бахдам амжилтад хүрсэн Дэбора Пискойны яриа үнэхээр анхаарал татсан юм. Тэдний гурав хагастай ихэр хөвгүүдийн нэг Доминик цэцэрлэгтээ хятад хэл үзэхээс гэнэт татгалзан бүр гэртээ зөвхөн испаниар ярь хэмээн шаардаж эсэргүүцсэн аж. Дэбора болон түүний нөхөр испаниар хатуу хөтүү, тун муухан, ярихчаа болдог америкчууд бөгөөд хоорондоо испаниар ярих гэж оролдож үзээгүй гэнэ. Ингээд хүүгээсээ яагаад хятад хэл сурахыг хүсэхгүй байгаа талаар лавлатал нүдээ заагаад “Би хятад биш, би бол испани гаралтай, би зөвхөн испаниар ярихыг хүсэж байна. Үдийн хоолоор зөвхөн будаа, буурцаг идэж байх болно, оройн хоолны хувьд зайдас (халуун нохой хэмээн үгчилж орчуулж болно) сайн сонголт. Ер нь тэгээд манайх нохойтой болох нь зөв” гэжээ. Аав ээж нь огт испани гарал үүсэлгүй бөгөөд зөвхөн хүүхдийн сэтгэлгээ, зохиомжоос урган гарсан бодол байсан тул бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх үүднээс үүнийг үгүйсгэн зогсоогоогүй сэтгэлгээ бас сонин.

Удалгүй Монтенсори цэцэрлэгт (Монголд ЭмСиЭс компани оруулсан цэцэрлэгийн брэнд, тодорхой арга барил, утга санаа философийн дор сургалт хийдэг) явдаг Доминик ангидаа сэлгүүцэх нь ихсээд бусад хүүхдүүдийн тоглоом сонин биш улмаар сагсуу, уур уцаар ихтэй, бухимдуу болж эхлэхээр санаа зовсон эцэг эх нь хүүхдийн хүмүүжил, хөгжлийн зөвлөх мэргэжилтэнтэй уулзаж хүүтэйгээ ярилцлага хийлгэжээ. Мэргэжилтний хэлсэнчлэн гэртээ байгаа ном, блок, Легоноос бусад бүх тоглоомуудаа гаргажээ. Харин дагахад хэцүү байсан нэг зүйл нь Стэнфордын их сургуулийн кампуст байрладаг Бинг Нөрсэри сургуульд явуулах зөвлөгөө байсан бөгөөд Дэборагийн хамгийн эхний үйлдэл “Тэр чинь тоглоомын газар шүү дээ” гэж хариулаад “Хүүхдээ тоглуулахын төлөө их мөнгө төл гэж та зөвлөж бүр ятгаж байгаа юм уу?” хэмээн асуужээ. Хоёр ихрийн нөгөө, Дрэйк нь Монтенсори сургуулиас маш их юм сурч, дөнгөн данган хорвоотой танилцаж байхтай харьцуулж мөн боджээ.

Ингээд юутай мэргэжилтний зөвлөгөөг даган Доминикийг Бинг цэцэрлэгт явуултал ердөө хоёр долоо хоногийн дараа эрс ялгаа гарч хүү нь жаргалтай, хөгжөөнтэй, даруу төлөв болж багш нарынхаа нэг Марк Марбитэй сүрхий дотносжээ. Хүүгээ авах бүрд нь Марк хүүгийн талаар тухайн өдрийн тайлан амаар тавьж алхам тутмын ажиглалтаа хэлдэг гэнэ. Жишээлбэл, “Том блокууд хэрэглээд ангийн үүднээс эхлээд элсэн талбай хүртэл үргэлжилсэн урт зам бүтээж эхэлсэн. Өөр бусад хүүхэд үүнийг нь сонирхоход өөрийн төлөвлөгөө хүслээ тайлбарлан өгүүлж хамтдаа ажиллаж зөндөө олон сайн дурын туслахуудтай болсон.” “Танай хүү аливааг хийхдээ эхлээд заавал төлөвлөж бодож, санаагаа хөгжүүлдэг. Үүнийг нь хүлээх тэвчээртэй хүүхдүүдтэй хэл амаа ололцоод хамтарч чаддаг тун сайн, зөв сэтгэлгээ бодолтой болж байна” гэх мэт.

Үндэсний шинжлэх ухааны сангийн тэтгэлэг болон үүнтэй тэнцүү дүнгийн хандив доктор Петр Бинг (тухайн үедээ Стэнфордын их сургуулийн бакалавр оюутан байсан) болон түүний ээж Анна Бинг Арнолд нар өгснөөр Бинг Нөрсэри сургууль 1966 онд байгуулагджээ. Сургуулийн анхны зорилго өсвөр насныханд сайн боловсрол олгох орчин үүсгэн хангах, хүүхдийг хөгжүүлэх судалгааны лаборатори болох, бакалавр болон магистр оюутнуудад хүүхдүүдийг ангид ажиглалт хийх боломж олгох зэрэг байжээ. Улмаар сурган хүмүүжүүлэгчид дэлхий даяар судалж суралцдаг өөрийн арга барил бүхий “үндэсний үнэт эрдэнэ” болж хувирсан талаар тус сургуулийн веб хуудаснаа Стэнфордын сэтгэл зүйн танхимын Элеанор Маккоби бичжээ.

Тус сургуулийн сургуулийн үндсэн зарчим нь хүүхэд чөлөөтэй тоглох, хүүхэд юу хүссэнээ хэзээ хийхээр санасан үедээ чөлөөтэй бүтээх гэхдээ элс, блок, будаг, шохой, ус гээд зөвхөн таван зүйлийн материал хэрэглэнэ. Бүх анги хэмжээ томтой бөгөөд анги бүр хагас акр буюу хоёр мянга гаран квадрат метр тоглоомын талбайтай. Хүүхэд бүр хөдөлгөөний болон сонголтын эрх чөлөөг эдэлнэ, зөвхөн зохион байгуулалттай үйл ажиллагаа нь хоол ундны болон уншлагын цаг. Тоглоомд суурилсан философи нь хүүхэд бие даан өөрийгөө зохицуулахад суралцахад тусалсан зохион байгуулалт дизайн гэнэ. Бидний тархийг сурахад дуртай болгох улмаар чадвар чадамжийг зохион байгуулалттайгаар хөгжүүлэх суурь нь тоглоом ажээ.

“Өөрсдийн оюун ухаанд төсөөлснөөр хүүхдүүд үйлдэл хийдэг нь тоглоомын шидэт ертөнцийн гайхамшиг. Тэд өөрсдийн тогтоосон нөхцөл дүрмээр, өөрсдийн олж мэдэж авснаар амьдралд хөл тавина. Тоглоомын явцад хүүхдүүд өөрсдийн дүрмээ зохионо, тэгээд дүрэм нь янз бүрийн шалтгаан нөхцөлийн улмаар өөрчлөгдөх бөгөөд үүнийг нь насанд хүрэгчид огт хэрэггүй мэт санагдаж огт ойлгогдохгүй байх нь элбэг. Ийн тоглох орчноор насан туршийн амьдралд үргэлжлэх аливаад дуртай байх хайрыг асаах түүнчлэн асрах, мөн сурахын хүсэл тэмүүллийг бий болгохыг бид хичээж байна” хэмээн Бинг сургуулийн захирал Женифэр Винтэрс хэлж буй нь ихийг бодуулж билээ.

Ийм цэцэрлэгээр үүнтэй энэ тэнцэн өрсөлдөх газруудаар бойжиж хүүхэд насаа өнгөрөөсөн бүхэл бүтэн хэдэн үеийнхэн инновац бүтээгчид, энтрэпренюр болж өсөн торниж байна гэхээр бид хаанаас юу хийж эхлэх болох гээд олон зүйл асуултад хариу нэгийг олж буй мэт.

(үргэлжлэл бий)